Polinöropati Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yaklaşımları
Polinöropati, periferik sinir sistemini etkileyen yaygın bir nörolojik tablodur. Vücudumuzdaki hareket, duyusal algı ve otonomik fonksiyonları yöneten periferik sinirlerin birden fazla bölgede aynı anda hasarlanmasıyla ortaya çıkar. Bu durum, günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilecek ağrı, uyuşma, karıncalanma, kas güçsüzlüğü ve denge bozuklukları gibi yakınmalara yol açabilir.
Alaçatı Kliniği olarak, polinöropatinin erken tanı ve kişiye özel tedavisinde bilimsel kılavuzlara dayalı, multidisipliner bir yaklaşım sunuyoruz.
Polinöropati Nedir?
Polinöropati; periferik sinirlerin birden fazla segmentinin aynı anda etkilenmesiyle oluşan, akut veya kronik seyir gösterebilen bir nöropati tipidir.
Bu sinirler üç grupta incelenir:
- Motor sinirler: Kas hareketlerini kontrol eder.
- Duyusal sinirler: Ağrı, sıcak, titreşim gibi duyuları beyne iletir.
- Otonom sinirler: Kan basıncı, terleme, bağırsak hareketleri gibi istemsiz fonksiyonları düzenler.
Polinöropatide bu üç sinir tipi de farklı derecelerde etkilenebilir.
Polinöropati Türleri
Polinöropati, altta yatan nedene göre sınıflandırılır:
1. Diyabetik Polinöropati
En sık görülen tiptir. Uzun dönem yüksek kan şekeri sinir dokusunu zedeler.
2. Toksik / İlaç Kaynaklı Polinöropati
Kemoterapi ilaçları, alkol ve ağır metaller sinir yapısını bozabilir.
3. Enfeksiyona Bağlı Polinöropati
Herpes virüsleri, Lyme hastalığı gibi enfeksiyonlar sonrası gelişebilir.
4. Otoimmün Polinöropati
Vücudun bağışıklık sistemi sinirlere saldırır.
Guillain-Barré Sendromu, CIDP (kronik inflamatuvar demiyelinizan polinöropati) bu gruptadır.
5. Genetik Polinöropatiler
Charcot-Marie-Tooth gibi kalıtsal nöropati sendromları.
6. Beslenme Yetersizliklerine Bağlı Polinöropati
B12, B1, B6 vitamin eksiklikleri sinir kılıfını zayıflatabilir.
Polinöropati Belirtileri
Belirtiler genellikle ayaklardan başlar ve yukarı doğru ilerler:
- Uyuşma, karıncalanma
- Yanma tarzında ağrı
- Ayakta iğne batması hissi
- Kas güçsüzlüğü, yürüme bozukluğu
- Denge kaybı
- Soğuk-sıcak duyusunda azalma
- Otonom bulgular: Terleme bozukluğu, tansiyon dalgalanmaları, çarpıntı
Semptomlar sinirin akson adı verilen yapısının mı yoksa miyelin kılıfının mı hasar gördüğüne bağlı olarak değişebilir.
Polinöropati Nedenleri
En sık nedenler şunlardır:
- Diyabet
- B12 vitamini eksikliği
- Hipotiroidi
- Alkol kullanımı
- Böbrek yetmezliği (Üremik nöropati)
- Kemoterapi ilaçları
- Ağır metal maruziyeti
- Otoimmün süreçler
- Genetik faktörler
Polinöropati Tanısı Nasıl Konur?
Tanı multidisipliner bir yaklaşımla değerlendirilir.
1. Nörolojik Muayene
Kas kuvveti, refleksler, duyusal yanıtlar incelenir.
2. Laboratuvar Testleri
- B12, D vitamini
- Tiroid fonksiyonları
- Kan şekeri ve HbA1c
- Böbrek – karaciğer fonksiyonları
- Otoimmün panel
- Enfeksiyon serolojisi
3. EMG (Elektromiyografi) / NCV (Sinir İletim Hızı Analizi)
Sinirlerin elektriksel aktivitesini ölçerek hangi tip nöropatinin mevcut olduğunu belirler.
Demiyelinizan veya aksonal hasar ayırt edilir.
4. Deri biyopsisi (gerekirse)
Küçük lif nöropatisinin tanısında kullanılabilir.
Polinöropati Tedavisi
Tedavide amaç hem sinir hasarının ilerlemesini durdurmak hem de yaşam kalitesini artırmaktır.
1. Altta Yatan Nedeni Tedavi Etmek
- Diyabet kontrolü
- Vitamin eksikliği giderilmesi
- Tiroid tedavisi
- Toksik ilaçların düzenlenmesi
- Otoimmün süreçlerde immün tedaviler
2. İlaç Tedavileri
- Nöropatik ağrı için pregabalin, gabapentin, duloksetin vb.
- İltihabi nöropatilerde IVIG veya kortikosteroid protokolleri (uygun hastalarda)
3. Yaşam Tarzı Düzenlemeleri
- Düzenli yürüyüş ve egzersiz
- Glisemik kontrol
- Alkolün bırakılması
- Sinir sağlığını destekleyen B kompleks vitaminler
4. Destekleyici Tedaviler
Alaçatı Kliniği’nde ihtiyaç durumuna göre kişiye özel uygulanabilir:
- Nöroterapötik vitamin-mineral protokolleri
- Mezoterapi / Mikrosirkülasyon artırıcı uygulamalar
- Medikal akupunktur
- Düşük seviyeli lazer terapileri (LLLT)
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon programları
Polinöropati Önlenebilir mi?
Bazı nöropati türleri tamamen önlenemese de risk azaltılabilir:
- Kan şekeri düzenli takip
- B12 düzeylerinin kontrol edilmesi
- Düzenli egzersiz
- Dengeli beslenme
- Sigara ve alkolden uzak durma
- Toksik madde maruziyetinin azaltılması
Alaçatı Kliniği olarak, düzenli takip ve kişiye özel sağlık planlarıyla polinöropati riskini azaltmayı hedefliyoruz.
Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?
Aşağıdaki belirtilerden biri bile varsa, gecikmeden bir nöroloji veya algoloji uzmanına başvurmak önemlidir:
- Ellerde/ayaklarda artan uyuşma
- Denge kaybı
- Sebepsiz kas güçsüzlüğü
- Yanıcı, batıcı tarzda ağrı
- Yürüme güçlüğü
Erken tanı, sinir hasarının geri döndürülebilirliği açısından kritik öneme sahiptir.
Polinöropati, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen ancak erken tanı ve kişiye özel tedaviyle kontrol altına alınabilen bir hastalıktır.
Dr. Başak Tanrıkulu Orhan – Alaçatı Kliniği olarak her hastayı bütüncül bir yaklaşımla değerlendirmekte, modern tıbbi yöntemlerle bilimsel kılavuzlara dayalı tedaviler uygulamaktayız.
📍 Clinic Alaçatı
📞 +90 530 544 2035
🌐 Uzm. Dr. Başak Tanrıkulu Orhan